Rabu, 09 Desember 2015

AKSARA SWARA

Kaserat dening Bapak Pavkar Dukunov ingkang damel font CARAKAN ANYAR
Punika Cathetan Ngengingi Aksara Swara

1- Werdining Aksara Swara
Ingkang kasebat aksara swara ing sastra jawi utawi sastra carakan, inggih punika aksara ingkang nglambangaken ungeling swanten murni ingkang tanpa angandhut wyanjana, utawi nirwyanjana, ingkang ateges swanten ingkang sepi lan suwung saking ananing wyanjana cacah kalih dasa, ugi suwung saking wyanjana panglemes (ha-wa-ya sinengker).

2- Warnaning Aksara Swara
Aksara swara ing sastra carakan wonten 5 warni, inggih punika:
1. ꧕ꦛ = A (a-swara)
2. ꦑ꧆ = I (i-swara)
3. ꦓ꧗ = U (u-swara)
4. ꧖ = E (e-swara)
5. ꦈ꧗ = O (o-swara)

3- Ungeling Aksara Swara
Wonten rare cacah gangsal ingkang kaparingan nami A, I, U, E, O. Lajeng tiyang-tiyang sami angarani rare-rare kalawahu kanthi sebatan:
“si-A, si-I, si-U, si-E, si-O” (kaucapaken kanthi logat basa Indonesia). Lah ungel “A, I, U, E, O” kados ing pangucaping logat basa Indonesia nalika nyebat “si-A, si-I, si-U, si-E, si-O”makaten punika kalawahu ungeling aksara swara ingkang leres. Ing sastra latin kalambangaken kanthi aksara “a, i, u, e, o” ingkang kaungelaken kawedal saking tenggorokan kanthi tanpa prana/tanpa angin. Dene ing sastra arab kalambangan kanthi aksara “hamzah”. Punika ungeling aksara swara.

4- Patraping Aksara Swara
Kados ingkang sampun katrangaken ing andharan werdining aksara swara ing inggil, aksara swara ing sastra carakan punika kangge nyerat sadaya ungeling basa ingkang sipat nirwyanjana. Dene patrapipun makaten:
a- Sadaya swanten a,i,u,e,o ingkang asli saking kekataning tembung basa jawi, punika sanes nirwyanjana, pramila boten kenging kaserat kanthi aksara swara.
Tuladha:

ꦀꦄꦸ (leres, tembung asli jawi)=>boten kaserat=> ꧕ꦛꦄꦸ (salah)

ꦀꦶꦼꦇꦸꦁꦿ (leres, tembung asli jawi)=> boten kaserat=> ꦑꦼ꧆ꦇꦸꦁꦿ (salah)

ꦀꦸꦅꦁꦿ (leres, tembung asli jawi)=> boten kaserat=> ꦓ꧗ꦅꦁꦿ (salah)

ꦺꦀꦅꦁꦿ (leres, tembung asli jawi)=> boten kaserat=> ꧖ꦅꦁꦿ (salah)

ꦺꦀꦻꦏꦾ (leres, asli jawi)=>boten kaserat => ꦈ꧗ꦏꦾ (salah)

b- Sadaya swanten a,i,u,e,o ingkang asal saking kekataning tembung manca ingkang ngandhut swantening wyanjana sinengker utawi swanten panglemes ha-wa-ya, punika sanes nirwyanjana, pramila boten kenging kaserat kanthi aksara swara.
Tuladha:
ꦏꦀꦸꦆꦿ (leres, panglemes ha)=>boten kaserat=> ꦏꦓ꧗ꦆꦿ (salah)

ꦄꦸꦈꦆꦿ (leres, panglemes wa)=>boten kaserat=> ꦄꦸ꧕ꦛꦆꦿ (salah)

ꦄꦸꦉꦶꦍꦾ (leres, panglemes ya)=>boten kaserat=> ꦄꦸꦉꦶ꧕ꦛꦾ (salah)

ꦀꦶꦁꦟꦶꦍ (leres, panglemes ha,ya)=>boten kaserat=> ꦑ꧆ꦁꦟꦶ꧕ꦛ (salah)

c- Sadaya swanten a,i,u,e,o ingkang asal saking kekataning tembung manca ingkang boten ngandhut swantening wyanjana sinengker utawi swanten panglemes ha-wa-ya, punika ateges nirwyanjana, pramila kedah kaserat kanthi aksara swara.
Tuladha:
꧕ꦛꦄꦉꦿ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=> ꦀꦄꦉꦿ (salah)
ꦑ꧆ꦑꦝꦶꦫꦿ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=>ꦀꦶꦑꦝꦶꦫꦿ (salah)

ꦑ꧆꧂ꦇ꧖ꦉꦿ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=>ꦀꦶ꧂ꦇꦺꦀꦉꦿ (salah)

ꦓ꧗ꦇ꥜ꦹꦊꦿ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=>ꦀꦸ ꦇ꥜ꦹꦊꦿ (salah)

ꦈ꧗ꦺꦆꦚꦻ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=> ꦺꦀꦻꦺꦆꦚꦻ (salah)

꧕ꦛꦺꦏꦃꦶꦄ (leres, nirwyanjana)=>boten kaserat=>ꦀꦺꦏꦃꦶꦄ (salah)

ꦏꦄꦆꦷꦁꦿꦺꦑꦻꦄꦥꦶꦉꦶꦾꦺꦈꦻꦁꦚꦷꦁꦷꦝꦊꦆꦶꦼꦚꦀꦆꦸꦽ꧋

ꦄꦈꦸꦉꦎꦸꦈꦸ ꦁꦤꦼ꥔ꦓꦶꦼꦊꦓꦄꦛꦏꦶ꧌

== sigeg kang cinarita, ꧎ꦄꦷꦺꦁꦚꦄꦘꦁꦥꦀꦁꦿ ….꧌


 https://poswayang.wordpress.com/2011/08/06/aksara-swara/

1 komentar:

  1. makasi infonya ... tzpi sayang sekali aksara jawanya gak kebaca

    BalasHapus